November 2021 | Door: Hans van Maanen
Bij veel aanrijdingen blijft onduidelijk wat de dieperliggende oorzaak is en wie aansprakelijk is. De gebruikelijke analyse d.m.v. remsporen, schade aan voertuigen en personen en getuigenverklaringen zijn niet alleen onnauwkeurig en soms zelfs onjuist, maar ook tijdrovend, waardoor op de kwaliteit van dergelijke onderzoeken vaak wel wat valt af te dingen. Met als gevolg dat veel veroorzakers geen (noemenswaardige) straf opgelegd krijgen en het slachtoffer geen, of veel te weinig, schadevergoeding krijgt toegewezen. Dat dit een hoogst onwenselijke situatie is hoeft geen nader betoog. Maar wat de situatie nog veel wranger maakt is dat hier snel veel verbetering in gebracht zou kunnen worden, nl. door het standaard uitlezen van de ‘Event Data Recorder’ (EDR).
De EDR zit al in alle auto’s sinds 2004 en bij veel types al van eerdere datum en kan het eenvoudigste worden omschreven als een ‘korte termijn zwarte doos’. Het apparaat slaat informatie op over snelheid, rem- en stuuracties, verlichting, gebruik richtingaanwijzers, etc. Deze gegevens worden echter maar gedurende 30 seconden (o.i.d.) bewaard en daarna overschreven tenzij er een aanrijding wordt gedetecteerd. Dan worden de laatste 30 seconden en de 10 seconden na de klap wèl bewaard en dan kan deze informatie gebruikt worden om na te gaan wat zich heeft afgespeeld in de aanloop naar de aanrijding en meteen na de klap. Niet alleen is deze informatie vele malen nauwkeuriger en gedetailleerder dan de op traditionele wijze verkregen informatie, zij is ook objectief en kan niet ter discussie worden gesteld. Ideaal dus. Maar waarom wordt deze informatie niet of nauwelijks gebruikt?
Het probleem zit ‘m bij de autofabrikanten. Allereerst hebben zij de informatie versleuteld opgeslagen, waardoor deze niet door jan-en-alleman kan worden ontcijferd. De Politie kan dat -in principe- wel, maar het vergt wel specialisten, die hiertoe in staat zijn. Maar de autofabrikanten beschouwen deze informatie als hun ‘eigendom’, dan wel ‘eigendom’ van de autobezitter. En met een beroep op de privacywetgeving proberen zij het vrijgeven van deze informatie te blokkeren. Maar de eigenlijke reden is, niet verwonderlijk, een hele andere.
De fabrikanten willen niet dat hun klanten veroordeeld worden voor het overtreden van, vooral, de lokale maximumsnelheid. Zoals we allemaal weten is snelheid nog steeds een hele belangrijke dieperliggende oorzaak van aanrijdingen en de ernst van de gevolgen en omdat deze massaal worden overtreden, willen ze niet dat dit naar buiten komt. Dat het slachtoffer daar de dupe van is, vinden ze volkomen onbelangrijk, want ze lobbyen al jaren, helaas succesvol, tegen allerlei maatregelen, die de snelheden moeten inperken, zoals de ‘Informerende Snelheids Assistent’ (ISA). Wat dat betreft is de automobielindustrie geen haar beter dan de tabaksindustrie: men gaat -letterlijk- over lijken.
Snijdt het argument ‘privacy’ enig hout? Nee, natuurlijk niet. Allereerst is het ‘openbare weg’ en bij aanrijdingen hebben we het veelal ook over het schenden van de lichamelijke integriteit van een ander persoon. Waarheidsvinding over de toedracht is derhalve veel belangrijker dan de ‘privacy’ van de veroorzaker. Daarnaast wil alleen iemand, die de regels grof heeft overtreden, dat deze informatie niet openbaar wordt, iemand die zich wèl aan de regels gehouden heeft wil juist dat de EDR dit laat zien! Kortom, gezien de gevolgen voor het slachtoffer en de samenleving is het uitlezen van de EDR een zeer geschikt middel. Niet alleen vereenvoudigt dit het vervolgen van verkeershufters en het vaststellen van de aansprakelijkheid, er gaat ook nog eens een flinke preventieve werking vanuit. Het domweg liegen over de toedracht wordt zo een stuk lastiger en een stuk minder aantrekkelijk, dus is het verstandiger om de verkeersregels te respecteren!
Derhalve pleiten wij maar weer eens (zoals al vele jaren in ons Zwartboek en de jaarlijkse Appendices) voor het standaard uitlezen van de EDR bij aanrijdingen. Dat heeft zeer vele voordelen voor de samenleving en de slachtoffers en zal bijdragen aan het verminderen van de verkeersonveiligheid.
